بازگشت ثبات به بازارها؟

دنیای اقتصاد - نوسان در بازار‌های داخلی کند شده است؛ بر خلاف هفته‌های قبل که مسیر حرکت سینوسی بود در اولین روز آغاز به کار بازارها قیمت‌ها در تعیین جهت حرکت دو دل بودند؛ دامنه نوسان محدود و در یک بازه معینی جابه‌جا شد، اتفاقی که در روزهای گذشته کمتر به چشم آمده است؛ کارشناسان معتقدند: محدود شدن دامنه نوسان در یک بازه قیمتی مشخص می‌تواند نشانه‌ای برای کاهش هیجان در بازار باشد؛ به گفته آنان اگر از زاویه روانی، هجومی متوجه بازار نشود می‌توان به بازگشت ثبات نیز امیدوار بود. رییس کل بانک مرکزی نیز با تایید این نکته معتقد است: نوسان رخ داده در بازار که حدود دو هفته قبل رخ داد کاملا در مقابل منطق بازارهای جهانی بود. به گفته او، در شرایطی که قیمت طلا در جهان کاهش داشت، قیمت سکه رو به افزایش رفت. وی تقاضای هیجانی برای دلار و سکه را عاملی برای نوسان لحظه‌ای قیمت‌ها دانست و از آن به عنوان دلیل غیر‌واقعی افزایش نرخ یاد کرد. در مجموع بازار سکه و ارز روز گذشته همانند هفته قبل تحرک قیمتی خاصی را تجربه نکرد. شاخص کل بورس تهران نیز روز گذشته 43 واحد رشد کرد تا چهارمین روز کاری پیاپی بدون افت را پشت سر گذارد. فعالان از این رخدادها به عنوان علامت‌هایی یاد می‌کنند که می‌تواند به صورت مشروط در جهت آرامش باشد.

دو دلی بازار در تعیین مسیر
گروه بازار پول - بازار، دیروز را با روندی نسبتا افزایشی در قیمت‌ها پشت سرگذاشت. در ابتدای معاملات دیروز قیمت سکه بهار آزادی در همان سطح 712 هزار تومان روز پنج‌شنبه بود ولی با ادامه معاملات در بازار تا ساعت 3 بعد از ظهر قیمت سکه طرح جدید تا 717 هزار تومان بالا آمد.
قیمت دلار اما در مقابل در طول معاملات حالت کاهشی به خود گرفت. در ابتدای معاملات روز شنبه قیمت دلار در بازار در سطح 1935 تومان بود، ولی روند بازار قیمت دلار را به تدریج پایین کشاند تا با نزدیک شدن به ساعت سه بعدازظهر نرخ این ارز در بازار تا 1920 تومان پایین بیاید. هر چند دلار در این چند ساعت نوسانات لحظه‌ای بسیاری را تجربه کرد اما برآیند این نوسانات کاهشی بود و باعث افت قیمت 15 تومانی در مدت زمانی کمتر از پنج ساعت شد. از طرف دیگر قیمت اونس طلا در بازارهای جهانی دیروز روندی افزایشی داشت؛ هرچند باز هم نوسانات در دامنه‌های کوچک بسیار زیاد بود. همچنین قیمت اونس جهانی طلا با افزایش 9 دلاری در بامداد دیروز به مرز 1590 دلار رسید.
بازار داخل
روند نرخ ارزهای مهم در بازار دیروز کم و بیش افزایشی بود. بر این اساس در بین ارزهای مهم به جز یورو و دلار بقیه روندی افزایشی داشتند. در این بین دلار در سطح قیمتی 1935 تومان در ابتدای معاملات مورد دادوستد قرار گرفت، اما در ادامه تراکنش‌های بازار تا ساعت سه بعدازظهر به همان نرخ 1920 تومان در روز پنج‌شنبه بازگشت.
اما یورو با کاهش 3 تومانی نسبت به قیمت روز پنج‌شنبه در سطح قیمتی 2 هزار و 380 تومان فروخته شد. پوند انگلستان 25 تومان افزایش داشت و به قیمت 3 هزار و 25 تومان به فروش رسید. ین ژاپن، درهم امارات، دلار کانادا و دلار استرالیا نیز از ارزهایی بودند که با افزایش جزئی مواجه شدند. در مقابل، لیر ترکیه و یوآن چین نیز اندکی کاهش داشتند. قیمت سکه نیز در بازار داخلی نسبتا افزایشی بود. بر این اساس سکه طرح قدیم با افزایش 3 هزار تومانی با قیمت 718 هزار تومان فروخته شد. سکه طرح جدید اما بدون تغییر در قیمت 712 هزار تومان در ابتدای معاملات دیروز شروع به کار کرد ولی با افزایشی شدن قیمت تا ساعت سه بعدازظهر به سطح 717 هزار تومان رسید. هرچند که در ساعات پایانی روزکاری به قیمت سابق بازگشت. نیم سکه 3 هزار تومان افزایش یافت و ربع سکه نیز بدون تغییر ماند.
طلا در بازارهای جهانی
اما قیمت هر اونس طلا در بازارهای جهانی در بامداد روز شنبه تا مرز 1590 تومان بالا رفت. این افزایش برای دومین روز متوالی رخ می‌دهد و همچنان داده‌های مربوط به تضعیف اقتصادی چین به عنوان محرک اصلی این روزهای بازار طلا به حساب می‌آید. بسیاری از کارشناسان رشد اقتصادی چین را برای سه ماهه دوم سال میلادی پایین تخمین زده بودند، تخمینی که با رشد اقتصادی بالفعل 6/7 درصدی چین تا حد زیادی همخوانی داشت و شائبه‌ها را برای انجام طرح‌های تحریکی در اقتصاد دنیا به خصوص به وسیله فدرال رزرو آمریکا بیشتر و بیشتر کرد. سیاست‌های تحریک اقتصادی سیاست‌های انبساطی هستند و در نتیجه تورم‌زا. در چنین شرایطی انتظار بر این است که تورم‌زایی چنین سیاست‌هایی تمایل به حرکت به سمت بازارهایی نظیر طلا را برای حفظ ارزش سرمایه بیشتر کند. نتیجه: تقاضای بیشتر و قیمت رو به افزایش برای اونس جهانی فلز گرانبهای طلا.
ادامه واکنش‌ها به 3 نرخی شدن دلار
در ادامه واکنش‌ها (که تا کنون همگی منفی بودند) به طرح ارز سه نرخی که توسط رییس کمیسیون اقتصادی مجلس مطرح شد، معاون ارزی سابق بانک مرکزی نیز پیشنهاد سه نرخی شدن ارز را به دلیل رانت زا بودن مورد انتقاد قرار داد. به گزارش ایسنا، سید کمال سیدعلی در مورد پیشنهاد رییس کمیسیون اقتصادی مجلس مبنی بر سه نرخی شدن ارز عنوان کرد: موضوع دو نرخی بودن ارز هم مساله است و مطرح شدن این چنین موضوعی باعث افزایش رانت می‌شود. وی ادامه داد: نهایتا باید نرخی اعلام شود که به دلیل فاصله زیاد نرخ رسمی با غیررسمی باعث رانت نشود.
سیدعلی اضافه کرد: اگر می‌توان ارزی را با قیمت 1500 تومان فروخت؛ اما مجبور باشند که با قیمت 1226 تومان هم بفروشند هم غلط است یا اینکه ارز را به نرخ دو هزار تومانی بازار هم متصل کنند کاری اشتباه است. وی در مورد راهکار خود تصریح کرد: با دو راه باید پیگیر این قضیه شوند. یعنی وقتی می‌خواهند این موضوع را با توجه به مشکلات تحریم حل کنند سیاست‌هایی را باید به کار ببرند که در ضمن حل مشکل تحریم، از هدف یکسان‌سازی نیز جدا نشود. معاون ارزی سابق بانک مرکزی متذکر شد: ما باید مسیری را طی کنیم که آن مسیر نهایتا ضمن حل مشکل تحریم، منجر به این نشود که از هدف یکسان‌سازی و برنامه پنجم و چشم‌انداز دور شویم.
ارزش ذاتی سکه مد نظر مردم باشد
همچنین رییس کل بانک مرکزی بار دیگر در مورد قیمت سکه به مردم هشدار داد. بر این اساس محمود بهمنی با اشاره به واقعی نبودن قیمت سکه در بازار داخل به دلیل واقعی نبودن قیمت دلار در بازار، نوسانات لحظه‌ای و شدید دلار را دلیل «غیر واقعی» بودن نرخ آن عنوان کرد.
به گزارش مهر، بهمنی با اعلام اینکه تغییرات ناگهانی نرخ سکه و ارز غیر واقعی است، به مردم توصیه کرد که در خرید سکه و ارز، قیمت‌ها را بر اساس قیمت جهانی طلا و ارزش ذاتی سکه و ارز محاسبه کنند. وی تغییرات ناگهانی قیمت دلار در بازار را غیرواقعی دانست و گفت: وقتی قیمت دلار ناگهان از 1700 تومان به 2000 تومان افزایش می‌یابد و پس از آن به 1900 تومان می‌رسد، این تغییرات واقعی نیست.
ورود 2/2 میلیون قطعه سکه در مرداد
وی همچنین بار دیگر از برنامه بانک مرکزی برای تعادل بخشی بیشتر به بازار سکه خبرداد و گفت: بر این اساس از دوم مردادماه سال جاری 2 میلیون و 200 هزار قطعه سکه را وارد بازار خواهیم کرد، بنابراین اگر حبابی در بازار باشد می‌توانیم با تزریق سکه و رفع نیازهای مردم آن را از بین ببریم.
آیا بازار نقطه اشباع دارد؟
ورود این 2/2 میلیون سکه به بازار در ادامه واگذاری سکه‌های پیش فروش شده در سال 90 است. این در حالی است که بسیاری از کارشناسان از تزریق چنین حجم بزرگی از سکه برای برگرداندن ثبات به بازار انتقاد کرده‌اند. در واقع آنچه در واقعیت در بازار در چندین ماه اخیر اتفاق افتاده است نیز موید نقد کارشناسان است. تاکنون حدود 6 میلیون سکه از کانال پیش فروش به بازار تزریق شده است و همان طور که رییس کل بانک مرکزی خود اذعان می‌کند قیمت‌ها در بازار «واقعی» نیست. حال باید دید که این 2/2 میلیون به برگرداندن ثبات به بازار و از بین بردن حباب قیمتی چه کمکی می‌کند.
هرچند این امر منطقی به نظر می‌رسد که با تزریق این حجم سکه قیمت‌ها حداقل برای کوتاه‌مدت روند نزولی به خود بگیرند. اما تجربه قبلی تزریق سکه تاکنون نتوانسته در دوره‌ای قابل قبول قیمت‌ها را به آن شکلی که مدنظر رییس کل بانک مرکزی است «واقعی» کند. در نتیجه این سوال مطرح می‌شود که شاید مشکل در جای دیگری نهفته باشد. بسیاری از کارشناسان معتقدند مشکل در فضای کسب و کار در اقتصاد کشور است. امری که با تضعیف شدید فعالیت‌های اقتصادی «نقطه اشباع» را از بازار طلا ربوده است.
حکمرانی شرایط روانی در تعیین قیمت بازار
رییس کل بانک مرکزی این گونه تغییرات قیمتی دلار در بازار را روانی و سیاسی عنوان و تصریح کرد: در مورد قیمت سکه نیز این مسائل صدق می‌کند، بنابراین باید قیمت‌ها با توجه به قیمت جهانی طلا و ارزش ذاتی آن محاسبه شود. وی افزود: قیمت جهانی طلا پایین می‌آید؛ اما نرخ سکه در ایران بالا می‌رود، این امر هیچ توجیهی ندارد و متناسب با ارزش ذاتی و واقعی سکه این افزایش قیمت اتفاق نیفتاده است، مانند همان افزایش قیمت سکه به یک میلیون تومان.
بهمنی همچنین تقاضا را یکی دیگر از مسائل تاثیرگذار بر روی قیمت سکه و دلار اعلام و به مردم توصیه کرد که مردم در خرید سکه و ارز باید توجه داشته باشند که وقتی قیمت‌ها در بازار داخلی برعکس قیمت‌ها در بازار جهانی بالا می‌رود، واقعی نیست. رییس کل بانک مرکزی با بیان اینکه مردم می‌توانند قیمت‌ها را خود محاسبه کنند، عنوان کرد: قیمت ذاتی هر کالایی، قیمت اصلی را تعیین می‌کند، بنابراین نباید مسائلی همچون مسائل سیاسی روی قیمت سکه و ارز تاثیرگذار باشد و مردم باید این مسائل را در نظر بگیرند.
مطالب بیشتر را در صفحه بورس شرکت‌ها (17) بخوانید.